ในปัจจุบันแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์ในประเทศไทยนั้นมีอยู่ทุกภูมิภาค โดยเฉพาะวัดต่าง ๆ ที่มีประวัติการสร้างมาเป็นเวลานับร้อยปี โดยมีรูปแบบของสถาปัตยกรรมตลอดถึงหลักฐานทางด้านคติชนวิทยาของชุมชนนั้น ๆ ปรากฏเป็นหลักฐานไว้ให้นักท่องเที่ยวได้เข้าไปศึกษาเรียนรู้ จัดว่าเป็นแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญอย่างหนึ่งในปัจจุบัน วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหารที่จังหวัดสุราษฎร์ธานีก็เป็นวัด ๆ หนึ่งในจำนวนนั้น วันนี้ผู้เขียนขอนำท่านผู้อ่านมาล่องใต้มานมัสการพระบรมธาตุไชยา ตั้งอยู่ที่วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหาร หมู่ที่ 3 ตำบล เวียง อำเภอ ไชยา จังหวัดสุราษฎร์ธานี การเดินทางโดยรถยนต์ส่วนตัวจากตัวจังหวัดสุราษฎร์ธานีให้ขับรถมุ่งไปทางทิศตะวันตกเฉียงเหนือตามถนนทางหลวงชนบทสฎ. 2007 ระยะทาง 21.3 กิโลเมตร แล้วเลี้ยวขวาไปตามถนนหมายเล ข 4112มุ่งหน้าไปตำบลเสม็ดอีก 17.2 กิโลเมตร ถึงสี่แยกตลาดเช้าไชยาให้เลี้ยวซ้ายเข้าสู่ถนนหมายเลข 4011 ขับต่อไปอีก 1.6 กิโลเมตรวัดพระบรมธาตุไชยาจะอยู่ทางขวามือ องค์พระธาตุไชยามองจากมุมด้านหน้าพระวิหารหลวง เมื่อเดินทางมาถึงวัดพระบรมธาตุไชยามองข้ามกำแพงมุมด้านหน้าพระวิหารหลวงด้านทิศตะวันออกจะเห็นยอดพระบรมธาตุสีขาวนวลอยู่เหนือหลังคากระเบื้องดินเผาสีแดงสลับเขียวของพระวิหารคดอยู่ไกล ๆ เมื่อเดินผ่านประตูระเบียงคดเข้าไปข้างในพบว่าบริเวณด้านในของเขตพุทธาวาสได้ปูกระเบื้องดินเผาสีแดงแบบโบราณมีกำแพงรั้วรอบขอบชิดทั้ง 4 ด้าน องค์พระบรมธาตุเจดีย์ประดิษฐานอยู่ตรงกึ่งกลางแวดล้อมด้วยพระเจดีย์หลวงรอบองค์เจดีย์พระบรมธาตุ มีพระวิหารหลวงที่สร้างยื่นล้ำเข้าไปในพระวิหารคดที่แวดล้อมองค์พระบรมธาตุเจดีย์ ด้านนอกพระวิหารคดมีพระอุโบสถ ต้นพระศรีมหาโพธิ์ พลับพลาที่ประทับ และพระพุทธรูป 3 องค์สร้างด้วยศิลาทรายแดง องค์พระเจดีย์พระบรมธาตุไชยาเป็นเจดีย์มีลักษณะทรงปราสาทเรือนธาตุ เป็นสถาปัตยกรรมแบบศรีวิชัยมีอายุประมาณ 1,200 ปี ความสูงจากฐานถึงยอด 24 เมตร ไม่ปรากฏนามผู้สร้าง ส่วนฐานโดยรอบเป็นรูปกากบาทมีมุขทั้ง 4 ด้าน อยู่ต่ำจากพื้นดินราว 1 เมตร เหนือจากฐานชั้นล่างเป็นฐานสี่เหลี่ยมบัวลูกแก้วรองรับเรือนธาตุทรงจตุรมุขมีเสาตรึงติดผนัง บริเวณมุมของฐานทักษิณมีสถูปจำลองประดับอยู่ มีบันไดทางขึ้นไปนมัสการพระพุทธรูปที่ประดิษฐานภายในองค์พระเจดีย์อยู่ทิศตะวันออก ซุ้มหน้าบันเป็นลายปูนปั้นมีลักษณะรูปวงโค้งคล้ายเกือกม้ามีหลังคาซ้อนอยู่เหนือเรือนธาตุ 3 ชั้นแต่ละชั้นมีสถูปจำลองประดับอยู่ชั้นละ 8 องค์ ส่วนยอดเป็นบัวปากระฆังรูปแปดเหลี่ยมรองรับบัลลังก์รูปฉัตร 8 เหลี่ยม 5 ชั้น ส่วนบนสุดเป็นปลียอดทองคำเหลืองอร่ามมีฉัตรประดับอย่างสวยงาม องค์พระบรมธาตุไชยาเป็นสถานที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุขององค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้า นอกจากจะเป็นสัญลักษณ์ในดวงตราประจำจังหวัด เป็นสัญลักษณ์ในธงประจำกองและผ้าผูกคอลูกเสือแล้ว ยังเป็นหนึ่งในจตุธรรมธาตุของพระเจดีย์ในจังหวัดภาคใต้ฝั่งอ่าวไทย คือ องค์เจดีย์พระบรมธาตุจังหวัดนครศรีธรรมราช เจดีย์พระบรมธาตุไชยาจังหวัดสุราษฎร์ธานี เจดีย์พระบรมธาตุสวีจังหวัดชุมพร และเจดีย์วัดพระบรมธาตุเขียนบางแก้วจังหวัดพัทลุง ปัจจุบันจตุธรรมธาตุทั้ง 4 องค์นี้ได้รับการประกาศขึ้นทะเบียนเป็นโบราณสถานของชาติเป็นที่เรียบร้อย พระพุทธรูปปางต่าง ๆ ในวิหารคดวัดพระบรมธาตุไชยา หลังจากได้นมัสการองค์พระบรมธาตุไชยาแล้ว ผู้เขียนได้เดินชมสิ่งก่อสร้างในเขตพุทธาวาสอีกหลายที่ มีวิหารคดที่เป็นระเบียงล้อมรอบพระบรมธาตุภายในประดิษฐานพระพุทธรูปปางต่าง ๆ 180 องค์ พระวิหารหลวงตั้งอยู่ทางทิศตะวันออกขององค์พระเจดีย์ภายในเป็นพื้นหินอ่อนมีรอยพระพุทธรูปปางต่าง ๆ และรอยพระพุทธบาทจำลองประดิษฐานอยู่ภายใน พระพุทธรูปศิลาทรายแดงประดิษฐานอยู่บริเวณลานภายในเขตกำแพงแก้วพระพุทธรูปสามองค์นี้ชาวบ้านนิยมเรียกว่าพระ 3 พี่น้องเป็นเครื่องหมายของความสามัคคีที่นั่งร่วมทุกข์ร่วมสุขทนตากแดดตากฝนด้วยกัน เล่ากันว่าทางวัดได้เคยสร้างซุ้มกำบังแดดฝนให้แต่ปรากฏว่ามีฟ้าผ่าหลายรอบจนต้องยกเลิกสร้าง ปัจจุบันพุทธศาสนิกชนนิยมมาถวายผ้าไตรจีวรแด่พระพุทธรูปทั้ง 3 องค์ ก่อนกลับผู้เขียนได้แวะชมพิพิธภัณฑ์แห่งชาติไชยาซึ่งตั้งอยู่ในเขตสังฆาวาสของวัดเป็นสถานที่ ๆ ได้รวบรวมวัตถุโบราณที่แสดงถึงเรื่องราวในอดีตของท้องถิ่นมาจัดแสดงไว้ให้นักท่องเที่ยวได้ศึกษาค้นคว้า เช่น พระพุทธรูปปางนาคปรก พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร ระฆังเก่าสมัยราชวงศ์หมิง และกลองมโหระทึก เป็นต้น พระพุทธรูป 3 องค์ในเขตกำแพงแก้ว (พระพุทธรูป 3 พี่น้อง) วัดพระบรมธาตุไชยาเป็นทั้งแหล่งท่องเที่ยวเชิงประวัติศาสตร์และแหล่งเรียนรู้ที่สำคัญแห่งหนึ่งของจังหวัดสุราษฎร์ธานี เหมาะสำหรับบุคคลที่มีความสนใจในเรื่องประวัติศาสตร์ท้องถิ่นและวัตถุโบราณ ซึ่งที่นี่มีให้ศึกษาอยู่มากมาย นับว่าเป็นมรดกที่ทรงคุณค่ายิ่ง ทำให้เรารู้เรื่องราวของอดีตได้เป็นอย่างดีและแน่นอนว่าถ้าไม่มีอดีตที่เรืองรองแล้วจะมีปัจจุบันที่ภาคภูมิได้อย่างไร ปัจจุบันวัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหารได้เปิดให้นักท่องเที่ยวได้มานมัสการทุกวันส่วนพิพิธภัณฑ์แห่งชาติไชยาเปิดวันพุธ - วันอาทิตย์ เวลา 09.00-16.00 นาฬิกา โดยเก็บค่าเข้าชมท่านละ 20 บาท อย่าลืมแวะมาเที่ยวกันเยอะ ๆ แล้วเจอกันที่วัดพระบรมธาตุไชยาราชวรวิหารนะครับ ภาพประกอบทั้งหมดโดยผู้เขียน