อื่นๆ
พฤติกรรมเลียนแบบในเด็ก..ภัยใกล้ตัวที่ต้องดูแล

พฤติกรรมเลียนแบบในเด็ก..ภัยใกล้ตัวที่ต้องดูแล
มีหลายครั้งที่ลูกชายอายุ 8 ขวบของผมแสดงพฤติกรรมที่ผมเองก็ไม่ค่อยเข้าใจนักในหลายสถานการณ์ แรกๆ ก็เป็นเรื่องการ์ตูน เรื่องของเล่น เรื่องเพลงที่ฮิตกัน ส่วนใหญ่ก็จะเป็นเรื่องสนุกๆ ในแบบของเด็กที่ผู้ใหญ่อย่างเราเราสามารถที่จะเปิดใจเข้าใจเด็กได้ไม่ยาก แต่ตอนหลังพอเด็กเริ่มโตขึ้น เริ่มรู้จักสื่อออนไลน์ เกมส์ออนไลน์ เพื่อนออนไลน์ พฤติกรรมการแสดงออกบางอย่างที่ผู้ใหญ่มองว่าดูสนุกสนุกชักจะเริ่มไม่แน่ใจละ
นักจิตวิทยาได้อธิบายพฤติกรรมการเลียนแบบว่า เป็นระบบการเรียนรู้อย่างหนึ่งของมนุษย์ซึ่งส่วนมากจะเริ่มต้นจากการสังเกตจนกลายเป็นพฤติกรรมในที่สุด เพราะมนุษย์มีปฏิสัมพันธ์กับสิ่งแวดล้อมอยู่ตลอดเวลาดังนั้นการที่เด็กจะเลียนแบบจากสิ่งที่เด็กสังเกตเห็นจึงไม่ใช่เรื่องที่น่าแปลกแต่อย่างใด
Advertisement
Advertisement

โดยธรรมชาติเด็กจะเลียนแบบพฤติกรรมจากสิ่งใกล้ตัวก่อน เช่น พ่อแม่ หรือ ผู้ปกครอง ดังนั้นการเลี้ยงดูอย่างใกล้ชิดและการปฏิบัติตัวให้เป็นตัวอย่างที่ดีจึงที่เป็นสิ่งที่จำเป็นอย่างมากต่อการเกิดพฤติกรรมที่จะติดตัวเด็กไปในอนาคต และนอกจากคนใกล้ชิดที่เด็กจะสังเกตเห็นจนพัฒนากลายเป็นการเรียนรู้แล้วยังมีสื่อต่างๆ ก็มีส่วนต่อการเลียนแบบพฤติกรรมได้ด้วยเช่นกัน อาทิเช่น รายการโทรทัศน์, เกมส์คอมพิวเตอร์ เป็นต้น โดยผลงานวิจัยทางจิตวิทยาพบว่าเด็กในวัย 2-6 ปีจะเป็นช่วงที่เด็กเรียนรู้ได้เร็วที่สุด ดังนั้นในช่วงวัยดังกล่าวจึงเป็นช่วงอายุที่ผู้ปกครองต้องดูแลใกล้ชิดเป็นพิเศษ เนื่องจากเด็กยังไม่สามารถแยกแยะสิ่งดีหรือไม่ดีได้ เค้าจะรับเอาทุก Message ที่เค้าสังเกตเห็นได้ไว้ทั้งหมด ดังนั้นผู้ปกครองจึงต้องคอยชี้แนะ ว่าสิ่งไหนดี หรือไม่ดี ก่อนที่เด็กจะรับเอาไว้เป็นพฤติกรรมของตน
Advertisement
Advertisement

อันที่จริงพฤติกรรมที่เรามักเห็นว่าเป็นปัญหาจากพฤติกรรมเลียนแบบที่ชัดๆ ก็จะมีในเรื่อง พฤติกรรมก้าวร้าว, การลักขโมย, การโกหก และการใช้สิ่งเสพติด ซึ่งพฤติกรรมดังกล่าวจะก่อให้เกิดปัญหากับครอบครัวและสังคมในอนาคตอย่างแน่นอน โดยหากจะแก้ไขพฤติกรรมที่ฝังรากลึกลงในเด็กไปแล้วคงต้องใช้ระยะเวลาพอสมควรในการแก้ไขหรือปรับพฤติกรรม หรืออาจต้องพึ่งจิตแพทย์เพื่อรักษา ดังนั้นการป้องกันก่อนที่เด็กจะเรียนรู้และเลียนแบบพฤติกรรมที่ไม่ดีดูจะเป็นเรื่องที่ง่ายดายมากกว่า โดยจิตแพทย์ได้แนะนำไว้ดังนี้คือ
- ผู้ปกครองต้องเป็นตัวอย่างที่ดีให้กับเด็ก เช่น การไหว้, การขอโทษเมื่อทำผิด, การไม่พูดจาก้าวร้าวเสียงดัง, การไม่พูดคำหยาบเป็นต้น
- ผู้ปกครองต้องชมเชยเมื่อเด็กทำความดี เพื่อให้เด็กเรียนรู้ว่าสิ่งที่ได้รับการชมเชยเป็นสิ่งที่ดี ที่ถูกต้อง
- ผู้ปกครองต้องหมั่นเอาใจใส่และให้คำชี้แนะในกิจกรรมที่เด็กจดจ่ออยู่ เช่น การเล่นเกมส์, การดูสื่อออนไลน์ต่างๆ
Advertisement
Advertisement

ปัญหาใหญ่หลายอย่างเกิดจากปัญหาในหน่วยที่เล็กที่สุดอย่างสถาบันครอบครัว ดังนั้นหากเราทุกคนอยากให้สังคมดีขึ้นในอนาคตเราก็ต้องเริ่มที่จะเอาใจใส่และไม่ปล่อยให้เด็กเรียนรู้เองจากสิ่งที่เราไม่ควบคุม เพื่อให้คุณภาพอนาคตของเราทุกคนดียิ่งขึ้นไป
ขอบคุณเครดิตภาพ ที่มา : ภาพประกอบ1 โดย Free-Photos จาก pixabay, ภาพประกอบ 2 โดย Cdd20 จาก pixabay, ภาพประกอบ3 โดย sasint จาก pixabay, ภาพปก จาก StockSnapโดย pixabay
ความคิดเห็น






