มีอะไรใน "หมาก" 1 คำ ของชาว "พม่า"

เนื่องด้วยที่ทำงานของเรามีเพื่อนร่วมงานที่เป็นคนประเทศเพื่อนบ้านอยู่หลายคน เฉพาะในแผนกเดียวกับเรามีถึง 5 คนด้วยกันพวกเขาคือชาว “พม่า” นั่นเอง และทุกวันเราจะเห็นภาพที่พวกเขาเคี้ยวอะไรบางอย่างจนชินตา และทุกคนต่างก็มีอุปกรณ์คู่กายที่ภายในบรรจุอะไรบางอย่างมาด้วยทุกวัน วันนี้เราเลยขอเปิดกล่องคู่กายของคุณลุงท่านนึง ไปดูกันค่ะว่าภายในกล่องใบนั้นมีอะไรอยู่บ้าง

อย่างที่ทราบกันว่าคนพม่าส่วนใหญ่จะชอบกิน “หมาก” และเช่นเดียวกันคนงานที่นี่ก็กินหมากทุกวันและทุกคนเช่นกัน ซึ่งวันนี้ในขณะที่ลุงแสนกำลังจะเปิดกล่องเก็บหมากพลูของแกออก เราก็เลยได้โอกาสเก็บภาพ “เชี่ยนหมาก” ของลุงแสนมาและได้ถามเกี่ยวกับความเป็นมาว่าทำไมคนพม่าถึงชอบกินหมาก

ในกล่องเชี่ยนหมากของลุงแสน มีใบพลู ปูน หมาก และยาเส้น

ลุงแสน ชายวัยกลางคน ด้วยอายุ 55 ปี เล่าว่า ที่ประเทศพม่ามีการกินหมากมาตั้งแต่สมัยโบราณแล้ว ตอนที่แกเกิดมาก็มีการกินหมากกันแล้ว และเล่าต่อว่า เมื่อก่อนนั้นการกินหมากของชาวพม่าก็เพื่อเป็นการต้อนรับผู้มาเยือน เมื่อมีแขกไปใครมาก็จะมีการเสิร์ฟ หมาก พลู และยาสูบ เพื่อแสดงความเป็นมิตรต่อกัน และมีการกินหมากพลูมาเรื่อย ๆ จนถึงปัจจุบัน

วิธีการกิน

นำใบพลูมากางออก แล้วทาด้วยปูนนิดหน่อย หลังจากนั้นใส่หมากที่สไลด์เป็นชิ้นบาง ๆ ซัก 3-4 ชิ้น แล้วห่อเป็นรูปสี่เหลี่ยมแล้วนำเข้าปากเคี้ยวกิน ส่วนใหญ่จะบ้วนน้ำหมากทิ้ง เท่าที่ถามเขาบอกว่า ที่บ้วนทิ้งเพราะหากกลืนเข้าไปจะเป็นอันตรายต่อร่างกาย เนื่องจากตัวปูนจะเข้าไปสะสมในร่างกายทำให้เกิดเป็นก้อนแข็ง ๆ คล้าย ๆ ก้อนนิ่ว และอาจก่อให้เกิดโรคมะเร็งได้

ส่วนชานของหมากและพลูก็จะคายทิ้งด้วยเหตุผลเดียวกัน เราถามต่อว่า แล้วจะกินไปเพื่ออะไรในเมื่อคายทิ้งทั้งหมด เขาบอกว่า แค่ได้เคี้ยวและรับรู้ถึงรสชาติก็เพียงพอแล้ว เคี้ยวไปอย่างงั้น อย่าให้ปากมันว่าง (ลุงแสนกล่าว)

เรารู้สึกได้ว่าในหมากหนึ่งคำนั้นมีอะไรมากกว่าที่กล่าวมาข้างต้น เพราะมันมีทั้งความเป็นตัวของตัวเอง มีวัฒนธรรม มีความสุข มีความเรียบง่าย จนทำให้เรายิ้มได้ :)

ขอบคุณเรื่องราวจากเพื่อนต่างวัยของเราทั้งสองคน

ภาพถ่ายทั้งหมดโดย : ผู้เขียน