"ไม่ชอบ รำคาญ หมั่นไส้" เชื่อหรือไม่ปัญหาอาจเกิดจากตัวเราเอง

Cover Image by Evan Dvorkin on Unsplash

เคยไหม จู่ๆ คุณก็เกิดไม่ชอบใครสักคนขึ้นมาติดหมัด อาจมีเพื่อนสักคน ที่เจอทีไรแล้วหมั่นไส้ชะมัด

มีสักครั้งไหมที่คุณแอบคิดในใจ "ฉันไม่อยากเจอนังเจนเลย รำคาญ ชาติก่อนเป็นนกหรือยังไง จิกกัดเก่งเกินไปแล้ว"

จริงที่เจนอาจมีปัญหาช่างจิกกัด  เจนอาจมีปากที่ไร้ดิสค์เบรค เจนอาจเป็นคนมองโลกในแง่ร้าย 

มันอาจเป็นปัญหาของเจนครึ่งหนึ่งก็ได้ แต่อีกครึ่งหนึ่งคือ คุณเก็บมาใส่ใจทำไมกัน

เจนจะเป็นคนชนิดไหนเป็นปัญหาของเขา แต่ปัญหาของเราคือ ทำไมถึงเก็บมาหงุดหงิด

เมื่อคุณไม่ชอบ/รำคาญ/หมั่นไส้ มีโอกาสเป็นไปได้ ว่าอาจเพราะคุณมีระดับ “ความนับถือในตัวเองต่ำ”Photo by Jorge Flores on Unsplash

ความนับถือตัวเอง หรือ Self-Esteem คือการเห็นคุณค่าในตัวเองของคน ๆ หนึ่ง  พูดง่าย ๆ คือระดับความชื่นชมหรือชื่นชอบตัวเองของคน ๆ นั้น

Photo by Priscilla Du Preez on Unsplash

เมื่อขาดความมั่นคงในจิตใจ จะทำให้เรารู้สึกเป็นเหยื่ออยู่ตลอดเวลา พาให้เลือกตัดสินใจผิดพลาด เห็นชัดเจนในคนที่มีความสัมพันธ์แบบทำลายตัวเอง เช่น ยอมทนอยู่กับการถูกทำร้ายทางจิตใจหรือวาจา หรือไม่กล้าใช้ศักยภาพของตัวเองให้สุด เพราะกลัวความล้มเหลวหรือคำติฉินนินทา จึงพาตัวเองออกห่างจากความสำเร็จไปเรื่อย ๆ

บางคนโหยหาการยอมรับจากคนอื่น จนกลายเป็นคนที่ทุ่มเททำได้ทุกอย่างแลกกับการยอมรับ 

บางคนต้องใช้วิธีกดข่มคนอื่นให้ตัวเองรู้สึกดี ยิ่งขาดความนับถือตัวเองมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งติเตียนคนอื่นเป็นนิสัยมากเท่านั้น

ลองคิดดูเอาสิว่า ถ้าคนที่มีความนับถือตัวเองต่ำชนิดแสวงหาการยอมรับจากคนอื่นตลอดเวลา ต้องมาปะทะคนที่มีความนับถือตัวเองต่ำชนิดที่ต้องกดข่มคนอื่นเพื่อให้ตัวเองสบายใจ ความพินาศชนิดไหนจะเกิดขึ้น

ความนับถือตัวเองจึงเป็นกุญแจสำคัญที่ทำให้คนเราทุกข์หรือสุข น่าเสียดายที่มันไม่ได้มีกันง่าย ๆ หาซื้อไม่ได้ในร้านสะดวกซื้อ

เพราะมันไม่ได้มากับปริญญา ความร่ำรวย หรือความหล่อสวยใด ๆ ทั้งสิ้น แต่มาจากทัศนคติที่เรามีต่อชีวิต ซึ่งใช้เวลาก่อร่างสร้างสมมานานหลายสิบปี นับจากวันที่เราเกิด

เติบโตมากับการเลี้ยงดูแบบใด ได้รับประสบการณ์ชนิดไหนในครอบครัวและโรงเรียน รับหรือเสพความเชื่อจากสื่อแบบไหน ล้วนมีผลกับระดับ Self-esteem ทั้งสิ้น คนธรรมดาที่โตมาด้วยทัศนคติที่มีต่อตัวเองดี อาจมีความเชื่อในคุณค่าของตัวเองมากกว่าคนหล่อสวย รวยล้นฟ้า จบการศึกษาสูง ๆ เสียอีกPhoto by Bewakoof.com Official on Unsplash

ความนับถือตัวเองทำให้เรารับมือกับทุกคำวิจารณ์ได้ คำดูถูกทำอะไรเราไม่ได้เพราะเรามั่นใจว่าเรามีส่วนที่ดีอยู่ เมื่อเรามั่นใจว่าตัวเองมีคุณค่า เราจะไม่ตะเกียกตะกายโหยหาจากคนอื่น

แน่นอนเมื่อคนอื่นชื่นชมเราย่อมรู้สึกดีเป็นธรรมดา แต่ถ้าต้องให้คนอื่นบอกตลอดเวลาว่าเรา “สวย” “หล่อ” “ฉลาด” “ดี” “เก่ง” “เจ๋ง” “ประสบความสำเร็จ” นั้นคงไม่ใช่

แถมความเชื่อมั่นที่คนอื่นสร้างให้จะอยู่กับเราไม่นาน พอเจอใครที่ไม่ชื่นชม คิดต่าง เบรคเรา กัดเรา เราก็จะรู้สึกไม่ชอบ รำคาญ พาลจนถึงเกลียดคน ๆ นั้นได้ง่าย เพราะการเป็นฝ่ายถูกเสมอ เป็นเรื่องใหญ่ของเรา

ความอยากจะเป็นคนถูกเสมอนี่ล่ะ ที่สะท้อนว่าเรามีความไม่มั่นคงในจิตใจ (Insecurities) สูง

ถ้าคุณมีความนับถือตัวเองมากพอ คุณจะไม่เห็นว่าการคิดต่างเป็นปัญหา  ใครจะพูดอะไรที่ไม่เข้าท่า คุณจะเห็นว่ามันก็แค่ความคิดเห็นอันหนึ่ง

เจนเคยดูถูกคุณว่าโง่ คุณก็จะไม่เก็บเอามาโกรธเป็นฟีนไฟ เจนน่ะปากไม่ดีแน่ เธออาจมีความรู้สึกแย่ ๆ กับตัวเอง ถึงต้องคอยพูดให้ตัวเองรู้สึกเหนือกว่า แต่การที่คุณโกรธเป็นฟืนเป็นไฟ ก็เพราะคุณเองที่หวั่นไหว รู้สึกไม่มั่นคงในจิตใจว่าคุณไม่ได้ "โง่" สักหน่อย

พุทธทาสภิกขุสอนว่า "เขาว่าเราจริง ก็ไม่ต้องโกรธเขา เพราะเรื่องมันจริง เขาว่าเราไม่จริง ก็ไม่ต้องโกรธเขา เพราะเรื่องมันไม่จริง"

หากคุณรู้สึกไม่ชอบ รำคาญ หมั่นไส้  ใครสักคน และสงสัยว่าเป็นเพราะคุณนับถือตัวเองน้อยไป ควรต้องแก้ไขที่สาเหตุPhoto by Laurenz Kleinheider on Unsplash

วิธีพัฒนาความนับถือตัวเองให้สูงขึ้น

• เชื่อมั่นในความคิดของตัวเอง เลิกตะแง้วหาการยอมรับจากคนอื่นตลอดเวลา
• กล้าปฏิเสธในสิ่งที่ควรปฏิเสธ ไม่ต้องยอมทุกอย่างแค่เพราะอยากให้เขาเห็นว่าเราดี
• มองโลกตามความเป็นจริง มองว่าทุกเรื่องแก้ไขได้
• นับถือตัวเองเท่ากับนับถือคนอื่น กล้าทำในสิ่งที่ตัวเองต้องการ หากสิ่งนั้นไม่เบียดเบียนใคร
• เลิกรู้สึกผิดตลอดเวลา เลิกพร่ำขอโทษในสิ่งที่ไม่ได้ทำผิด
• มองเห็น ยอมรับจุดอ่อนของตัวเอง และพร้อมที่จะแก้ไข
• มองเห็น ยอมรับจุดแข็งของตัวเอง และภาคภูมิใจในสิ่งเหล่านั้น
• ไม่ยอมให้ประสบการณ์เลวร้ายกระทบจิตใจ

Photo by Nikolapeskova on Pixabay

ไม่มีใครเกิดมาสมบูรณ์แบบ แต่ถ้าเราเห็นคุณค่าที่แท้จริงในตัวเอง เราจะยอมรับความไม่สมบูรณ์แบบของตัวเองได้อย่างสบายๆ  ผลคือเราจะหวั่นไหวกับคำตัดสินของคนอื่นน้อยมาก

ไม่ว่าคนอื่นจะขัดแย้งกับเราแค่ไหน เราก็จะไม่หวั่นไหว และเข้าใจอย่างชิลๆ ว่า “มันก็แค่ความคิดเห็นของคนๆ หนึ่ง”

ยิ่งรู้คุณค่าของตัวเองดีเท่าไหร่ คุณจะโกรธหรือหมั่นไส้คนน้อยลงเรื่อย ๆ

ยายเจนจะยืนหนึ่งเรื่องติเตียนแค่ไหน ก็ช่างนางเป็นไร ปล่อยให้เป็นปัญหาของเจน!