ในช่วงโควิดอยู่บ้านยาว ๆ เช่นนี้ เครียดกันไหมคะ มีกิจกรรมคลายเครียดกันรึยังคะ หลายบ้านทำอาหาร ทำขนม บางบ้านดูหนัง ฟังเพลง ปลูกต้นไม้ ไม่ว่าใครจะทำอะไรในช่วงสถานการณ์ช่วงนี้ ก็ถือเป็นการพลิกวิกฤตเป็นโอกาส ใช้เวลาอยู่บ้านให้คุ้มค่าได้ดีที่สุดค่ะ แต่เชื่อว่าอาจมีอีกหลายคนที่ยังไม่รู้จะทำอะไรให้หายเครียดดี ลองมาทำสบู่ใช้เองกันไหมคะ นอกจากคลายเครียดได้แล้ว ยังช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายในครัวเรือน และ ที่สำคัญยังปลอดภัยอีกด้วย ของที่เราทำเองเราย่อมดีที่สุดอยู่แล้วค่ะ ก่อนอื่นเรามารู้จักสบู่แฮนด์เมดแต่ละชนิดกันก่อน ซึ่งมีทั้งหมด 3 ชนิดแบ่งตามวิธีการทำดังนี้ค่ะ 1. สบู่หลอมเท ( Melt and Pour Method Soap ) หรือเป็นที่รู้จักกันในวงการ สบู่แฮนด์เมดในชื่อที่คนส่วนมากคุ้นเคยกันคือ สบู่กลีเซอรีน ด้วยวิธีง่าย ๆ คือนำก้อนสบู่สำเร็จมาละลาย แล้วก็ปรุงสี ปรุงกลิ่น ใส่สารบำรุงผิว เช่น วิตามินอี สารสกัดว่านหางจระเข้ หรือสมุนไพรต่าง ๆ ตามความต้องการ 2. สบู่กวนเย็น ( Cold Process Soap ) เป็นวิธีการทำสบู่แบบดั้งเดิม โดยใช้หลักการผสมกันของด่างกับกรดไขมัน ซึ่งเราสามารถใช้กรดไขมันได้เกือบทุกชนิด ทั้งสัตว์และพืช เช่น จาก น้ำมันมะกอก น้ำมันมะพร้าว โดยสามารถเลือกน้ำมันที่มีประโยชน์ต่อผิว มากวนผสมกันจนเป็นเนื้อสบู่ เทใส่พิมพ์ทิ้งไว้ จนแข็งตัว นำมาตัดและต้องทิ้งไว้อีก 2-3 สัปดาห์เพื่อให้ด่างและน้ำมันทำปฏิกริยาสมบูรณ์ จึงนำมาใช้ได้ 3. สบู่กวนร้อน ( Hot Process Soap ) การทำสบู่ด้วยวิธีนี้ก็คล้าย ๆ กันกับ Cold Process ทั้งเรื่องของส่วนผสมและวัตถุดิบ เพียงแต่กระบวนการและเวลาต่างกัน ซึ่ง Hot Process นี้มีความยุ่งยากนิดหน่อยตรงที่ต้องใช้ความร้อนเข้ามาเกี่ยวข้อง คือผสมวัตถุดิบในอุณหภูมิที่เหมาะสม คนจนส่วนผสมเข้ากัน แล้วก็ให้ความร้อนต่อจนสบู่สุก หลังจากนั้นก็นำไปใส่พิมพ์ที่เตรียมไว้ ทิ้งไว้ให้เย็นและแข็งตัวก็สามารถใช้ได้เลย การทำสบู่แต่ละชนิดมีรายละเอียดปลีกย่อยอีกมาก ซึ่งจะมาเล่ารายละเอียดให้ฟังภายหลังนะคะ วันนี้เราจะมาทำแบบง่ายที่สุด สะดวกที่สุดเลยดีกว่า เหมาะสำหรับมือใหม่เลย เราจะทำสบู่แบบหลอมเทกันค่ะ หรือที่หลายคนเรียกกันติดปากว่า สบู่กลีเซอรีนนั่นเอง ( ความจริง คือ มันมีกลีเซอรีน เป็นส่วนประกอบเพียงบางส่วนเท่านั้น ) เตรียมอุปกรณ์กันเลยค่ะ 1. เบสสบู่ อันดับแรกเราต้องมีเบสสบู่ก่อนค่ะ มันก็คือสบู่ก้อนสำเร็จสำหรับมาหลอมใหม่ มีหลายแบบเลยค่ะ เบสใส เบสขุ่น เบสสมุนไพร เบสใสปิ๊ง หาซื้อได้จากร้านจำหน่ายเคมีภัณฑ์ใกล้บ้านได้เลย ราคาแล้วแต่ส่วนประกอบที่เป็นสารตั้งต้น ไฮโซหน่อยก็ราคาสูงขึ้นหน่อย เลือกตามสบายกระเป๋ากันเลยนะคะ แต่วันนี้เราจะเลือกใช้เบสใส มาสาธิตให้ดูกันค่ะ 2. ภาชนะสำหรับใส่สบู่เท และอุปกรณ์สำหรับคนสบู่ ถ้าเป็นเหยือกปากแหลมจะสะดวกเวลาเทมากกว่าค่ะ 3. อุปกรณ์สำหรับตุ๋นสบู่ อันนี้ไม่ต้องซีเรียสนะคะ สามารถใช้ภาชนะที่มีอยู่แล้วมาดัดแปลงใช้ได้เลย เช่น วิธีง่าย ๆ คือ ใช้หม้อสแตนเลส 2 ชั้น ใส่เบสสบู่ในหม้อใบเล็ก และใส่น้ำในหม้อใบใหญ่กว่า นำไปตั้งบนเตาไฟจนสบู่ละลายหมด เพียงแต่ต้องแยกว่าอันไหนใช้ทำสบู่แล้วห้ามนำไปใช้ประกอบอาหารอีกค่ะ 4.น้ำหอม เลือกกลิ่นที่ชอบ หรือใครไม่ชอบก็ไม่ต้องใส่ก็ได้ค่ะ ประหยัดงบอีกด้วย 5. พิมพ์สบู่ หารูปแบบที่เราพอใจ ไม่มีพิมพ์ก็หาภาชนะอะไรในบ้านแล้วแต่จะหยิบจับได้ เช่น กล่องนม กล่องน้ำผลไม้ ลองประยุกต์กันดูนะคะ วิธีทำสบู่ง่าย ๆ 1. ละลายสบู่ โดยเอาเบสสบู่ที่เตรียมไว้ ใส่ลงในภาชนะสำหรับตุ๋น อันนี้ย้ำค่ะว่าไม่ต้องเหมือนในรูป จะใช้หม้อสแตนเลส 2 ชั้น ชั้นนอกใส่น้ำ ชั้นในใส่เบสสบู่ตั้งไฟเลยก็ได้ หรือบางบ้านจะใส่ไมโครเวฟก็ได้ ทำไงก็ได้แต่อย่าให้ไหม้เป็นพอค่ะ ให้ความร้อนไปสักพัก สบู่จะละลาย คนจนละลายหมดไม่เหลือเศษเป็นก้อน ๆ นะคะ 2. แต่งกลิ่น สี พอเบสสบู่ละลายดีแล้ว เทใส่ภาชนะที่เตรียมไว้ ขั้นตอนนี้ เราสามารถใส่สมุนไพร สารสกัด น้ำหอม หรืออะไรก็แล้วแต่ที่เราจะปรุงใส่เข้าไป สูตรนี้เราใช้น้ำมะนาวสดและแต่งกลิ่นเลม่อน คนจนทุกอย่างเข้ากันดีเป็นอันใช้ได้ค่ะ ข้อควรระวังคือ ถ้าสิ่งที่จะเติมไปเป็นน้ำ ไม่ควรใส่เกิน 10 % ของน้ำหนักเบสสบู่ที่เราใช้ เพราะถ้าเกินกว่านั้นสบู่ของเราอาจนิ่มเกินไปนั่นเอง 3. เทใส่พิมพ์ เมื่อส่วนผสมได้ที่แล้ว ค่อย ๆ เทใส่พิมพ์ที่เตรียมไว้เลย อันนี้เราใส่ใยบวบไปด้วยเพิ่มประโยชน์ในการอาบน้ำ ช่วยขจัดคราบเหงื่อไคลขัดผิวเพลิน ๆ ไปเลยค่ะ ในขั้นตอนการเทสบู่นี้ จะสังเกตุได้ว่าบนผิวสบู่ของเราจะมีฟองอากาศเล็ก ๆ ที่เกิดจากการคน ลอยอยู่ด้านบน ถ้าต้องการให้ฟองหาย เราจะใช้สเปรย์แอลกอฮอล์ฉีดไล่ฟองอากาศค่ะ แต่ช่วงโควิดนี่ แอลกอฮอล์ราคาแพงมาก เราก็ยอมให้สบู่มีฟองอากาศบ้าง ไม่เป็นไรนะคะเดี๋ยวก็เอาไปใช้แล้ว 4. วางทิ้งไว้ให้เซ็ทตัว ระยะเวลาขึ้นอยู่กับขนาดของพิมพ์และปริมาณสบู่ที่เทนะคะ ถ้าขนาดตัวอย่างนี้ใช้เวลาประมาณ 30-40 นาที 5. แกะออกจากพิมพ์ พร้อมใช้งานได้ เรียบร้อยแล้วค่ะ สบู่มะนาวใยบวบของเรา ขอให้มีความสุขกับวันอยู่บ้าน และ เพลิดเพลินกับการทำสบู่นะคะ แล้วจะมาพาทำสบู่แฮนด์เมดแบบอื่น ๆ ในโอกาสต่อไป รับรองว่าใครได้ลองทำสบู่ใช้เองแล้วจะต้องติดใจแน่นอนค่ะ ภาพประกอบโดยผู้เขียน