การใช้ “ลำไผ่” ให้เกิดประโยชน์

หลาย ๆ จังหวัดในประเทศไทย เป็นจังหวัดที่ยังมีพื้นที่ป่าพื้นที่ทำสวนทำไร่อยู่มากมาย ต้นไม้ชนิดหนึ่งที่มักจะปลูกไว้ตามรั้ว หรือมีพื้นที่ปลูกโดยเฉพาะ ไว้เพื่อใช้ประโยชน์ ก็คือ “ต้นไผ่” ที่ใช้หน่อไม้ไว้เป็นอาหารใช้ลำต้นหรือลำไผ่ ไว้ทำประโยชน์ในด้านต่าง ๆ เช่นนำมาสร้างบ้านสร้างรั้วทำเป็นแคร่ไว้นอนเล่น เพราะไม้ไผ่เป็นวัสดุจากธรรมชาติที่ราคาถูกและใช้งานได้นาน

เราเห็นการนำ "ลำไผ่" มาใช้ให้เกิดประโยชน์มากมายหลายอย่าง เห็นแล้วก็รู้สึกว่าเป็นไอเดียที่ดีสามารถนำมาตกแต่งบ้านตกแต่งสวนได้ จึงชอบถ่ายรูปเก็บไว้ แล้วสอบถามจากคนที่เคยนำลำไผ่มาใช้งานจริง ๆ ก็เลยได้รู้วิธีทำมาว่าภาพที่เราเห็นนั้น มีวิธีทำอย่างไรบางอย่างก็ไม่ยากเกินความสามารถ

1 . นำ "ลำไผ่" มาทำเป็นกระถางปลูกดอกไม้

ขั้นตอนแรก ต้องหาไม้ไผ่ที่ขนาดใกล้เคียงกันจากนั้นนำมาตัดให้ได้ความยาวเท่ากัน เพราะเมื่อทำเสร็จจะได้มีความสูงเสมอกัน การตัดไม้ไผ่ควรใช้เลื่อยที่มีความคมมากหน่อย เพื่อที่จะตัดให้ผิวไม้ไผ่เรียบเสมอกัน จะใช้มากหรือน้อยอยู่ที่เราต้องการกระถางใหญ่แค่ไหน เมื่อได้กระบอกไม้ไผ่ตามต้องการแล้วก็นำมาเจาะรูด้วยสว่าน ต้องเจาะทั้งหัวท้ายของกระบอกให้ระยะห่างจากปลายกระบอกหัวท้ายเท่า ๆ กันทุกกระบอก เจาะให้ทะลุเพื่อที่จะร้อยลวดใช้ลวดแข็งสักนิดเพื่อจะได้จัดรูปทรงที่ต้องการได้

3 .  ทำเป็นค้างผักไม้เลื้อย

การทำค้างผักนั้นไม่ยากเลย ก็แล้วแต่ว่าทำค้างเล็กใหญ่ขนาดไหน จะใช้ไม้ไผ่จำนวนเท่าไหร่ขึ้นอยู่ค้างที่เราจะทำ อย่างในรูปนี้ทำเป็นค้างเล็ก ๆ

1) ใช้ไม้ไผ่ทำเป็นเสา 4 ต้น ฝังดินไว้ให้มั่นคง

2) เตรียมไม้ไผ่ยาวประมาณเสา ไว้ 2 ท่อน

3) นำไม้ไผ่มาตัดให้ได้ขนาดของความกว้างของเสาที่เราเตรียมไว้ จำนวน 12 ท่อน

วิธีทำ

- นำไม้ไผ่ จากข้อ 3) มาผูกติดตรงกลางเสา 4 ท่อน (ตามรูป) เพื่อให้แข็งแรงมากขึ้น จากนั้นนำอีก 4 ท่อนไปผูกติดกับด้านปลายเสา

- นำไม้ไผ่ที่ตัดไว้ 2 ท่อน จากข้อ 2) มาพาดด้านบนมัดกับคานให้แน่น

- นำไม้ที่ตัดไว้ที่เหลืออีก 4 ท่อน จากข้อ 3) ผูกปลายคานยาวทั้งสองด้าน และอีก 2 ท่อนผูกตรงกลางความห่างเท่า ๆ กัน เพื่อให้พืชไต่ขึ้นไป ออกลูกออกผลได้อย่างที่เห็น เป็นการตกแต่งสวนที่ได้ความสวยงาม และได้ประโยชน์ด้วย

4 . ทำเป็นรั้ว

เราจะเห็นรั้วบ้าน ที่เป็นรั้วไม้ไผ่มากมายตามต่างจังหวัดเป็นความสวยงามอีกแบบหนึ่ง วิธีทำไม่ยากแต่เห็นจะต้องใช้แรงงานผู้ชาย ช่วย ๆ กัน วิธีทำคือนำไม้ไผ่ลำใหญ่ ๆ มาตัดเป็นท่อน ๆ แล้วเริ่มทำเสาหลักก่อน ด้วยการฝังลำไม้ไผ่แต่ละลำ ให้ห่างกันประมาณ 3 เมตรจนเต็มพื้นที่ที่จะทำรั้ว จากนั้นก็นำลำไม้ไผ่ลำเล็ก มาผูกกับเสาทั้งด้านล่างและด้านบน ซึ่งเรียกว่าคร่าว เพื่อยึดให้แข็งแรง จากนั้นนำไม้ไผ่ที่ตัดเป็นท่อน ๆ ไว้ไปผูกกับคร่าวทั้งด้านล่างด้านบน ผูกเรียงกันไปทีละท่อนจนสุดพื้นที่ที่จะทำรั้วก็จะได้รั้วไม้ไผ่ที่สวยงามและแข็งแรง

5 . ทำพื้นทางเดิน

การทำพื้นทางเดิน เพื่อใช้เดินไปบนพื้นที่ชื้นแฉะหรือเพื่อการตกแต่งสวนให้สวย แบบนี้ค่อนข้างยากและใช้ฝีมือ สำหรับเราแล้วถ้าจะหาซื้อน่าจะง่ายกว่า แต่บอกวิธีทำไว้เผื่อใครมีฝีมือ เริ่มจากต้องวัดขนาดดูก่อนว่าพื้นที่จะทำนั้นกว้างยาวแค่ไหน จากนั้นก็นำไม้ไผ่ลำใหญ่ตัดให้ได้ความยาวพอเหมาะกับความกว้างของพื้นที่จะเดิน จำนวนที่ตัดจะตัดกี่ท่อนก็แล้วแต่ว่าทางเดินจะยาวแค่ไหน

จากในภาพ จะใช้ไม้ไผ่เยอะหน่อยเพราะทำเป็นหมอนรองและผ่าทำแผงสำหรับเดินด้วย วิธีการคือ นำไม้ไผ่ลำยาว ๆ 4 ลำ ตัดให้มีความยาวเท่ากับทางเดิน จากนั้นนำไม้ไผ่ที่ตัดไว้ตั้งแต่แรกมาผ่าเป็นซี่ ๆ กว้างประมาณ 2 นิ้ว ให้ได้จำนวนมากพอสมควร จากนั้นก็นำไปสานกันหรือเรียกว่าขัดแตะ คือการนำไม้ไผ่มาขัดกันเป็นพื้น แล้วนำไม้ไผ่ตัดลำสั้น ๆ ตามความกว้างวางเป็นหมอนขวางทางเดิน นำไม้ไผ่ท่อนยาว 4 ท่อน พาดบนหมอนยึดด้วยตะปู แล้วนำไม้ไผ่ที่ขัดแตะไว้มาปูเป็นพื้นทางเดินก็จะได้ทางเดินในสวนที่ไม่ชื้นแฉะและสวยงาม

การใช้ "ลำไผ่" มาทำประโยชน์ บางอย่างก็ง่ายสามารถทำเองได้ บางอย่างก็ยากอาจจะแค่ออกแบบแล้วให้ช่างทำ แต่ไม่ว่าจะวิธีการไหนเมื่อทำสำเร็จอย่างที่เห็นก็จะทำให้บ้าน หรือสถานที่ที่เราตกแต่งสวยงาม ..

ภาพประกอบโดย :: ฉันท์ชมา-ผู้เขียน