อื่นๆ
หมอธรรม ศรัทธาความเชื่อและภูมิปัญญา
ภาพโดย Sasin Tipchai จาก Pixabay
อ.อเวจี เขียน
เวทย์มนต์ อาคม อาจเป็นเรื่องเหลวไหลไร้สาระของคนยุคปัจจุบัน แต่ใช่ว่าเป็นศาสตร์ที่ไม่มีอยู่จริง เพียงแต่วิถีชีวิตของคนในสังคมปัจจุบัน ไม่เอื้อต่อการเรียนรู้และปฏิบัติ เนื่องจากผู้ร่ำเรียนวิชาเหล่านี้ มีข้อวัตรปฏิบัติหยุมหยิมเล็กๆน้อยๆ ทำให้ยากต่อการฝึกฝนปฏิบัติตนให้เป็นเลิศ
เดิมที ดินแดนอีสานใต้ เป็นถิ่นที่อยู่ของชาวเขมรสูง ซึ่งยังมีความเชื่อเรื่องไสยศาสตร์ มีพิธีกรรมต่างๆที่เกี่ยวข้องกับผี มีผู้ทำพิธีกรรมเพื่อช่วยเหลือคนเจ็บป่วยอันเกิดจากการกระทำของผี เรียกว่า ‘แม่มด’
แม่มดจะเป็นที่พึ่งของชาวบ้านเกือบทุกเรื่อง ใครป่วย วัวควายหาย แม่มดเข้าพิธีช่วยเหลือได้ทั้งสิ้น เรียกว่าเป็นผู้นำด้านจิตวิญญาณ
เวลาต่อมา มีชาวลาว (ในที่นี้ทั้งเขมรสูงและชาวลาว หมายถึงคนไทยที่ใช้ภาษาท้องถิ่น) อพยพโยกย้ายถิ่นฐานมาจากแถวร้อยเอ็ด ยโสธร อุบลราชธานี เข้ามาอยู่ปะปนกับชาวเขมรสูง บางส่วนก็แต่งงานกับคนท้องถิ่นเดิม จนกระทั่งปัจจุบันนี้ ทั้งชาวลาวและเขมรสูงอาศัยอยู่ปะปนกันหมดแล้ว
Advertisement
Advertisement
กระทั้งชาวท้องถิ่นทั้งสอง ก็ยังไม่กลืนเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันเสียทั้งหมด เพราะประเพณีและความเชื่อบางอย่างยังแตกต่างกัน ชาวเขมรสูงยังคงให้การนับถือ ‘แม่มด’ ขณะที่ผู้อพยพมาตั้งถิ่นฐานในแถบอีสานใต้กลุ่มใหม่นับถือ ‘หมอธรรม’
ภาพโดย S. Hermann & F. Richter จาก Pixabay
แม่มดและหมอธรรมมีความคล้ายคลึงอยู่อย่างหนึ่ง คือ เป็นผู้นำด้านจิตวิญญาณของชาวบ้าน ความเหมือนอีกอย่างก็คือ ทั้งแม่มดและหมอธรรม กำลังจะหมดไปจากสังคมท้องถิ่น เพราะเป็นการยากที่จะมีคนรุ่นหลังสืบทอด
ในที่นี้จะกล่าวถึง ‘หมอธรรม’
‘หมอธรรม’ เป็น ‘วิชา’ อย่างหนึ่ง เพื่อรักษาคนเจ็บป่วยอันเกิดจากการรังควาญของภูตผีสัมภเวสีทั้งหลาย รวมทั้งเป็นผู้นำในการประกอบพิธีกรรมต่างๆตามความเชื่อของชาวไทยอีสาน
ผู้ที่จะเป็นหมอธรรมได้ มีทั้งพระสงฆ์และฆราวาส หากเป็นฆราวาส ส่วนใหญ่เป็นผู้เคยผ่านการบวชมาหลายพรรษาถึงขั้นชาวบ้านเรียกขานว่า ‘จารย์’ หรือ ‘อาจารย์’
Advertisement
Advertisement
ภาพโดย Sasin Tipchai จาก Pixabay
แน่นอนที่สุดว่า อาจารย์ ย่อมเป็นผู้มีวัตรปฏิบัติอยู่ในศีลในธรรมอันดีงาม การมีศีลเป็นเบื้องต้น อาจเรียกได้ว่าเป็นพื้นฐานของวิชา ‘หมอธรรม’ นั่นเอง
หมอธรรมเป็นที่พึ่งของชาวบ้านถิ่นอีสานตั้งแต่โบราณมาแล้ว แต่การจะมีใครสักคนสืบทอดวิชาหมอธรรม เป็นเรื่องยากมาตั้งแต่ไหนแต่ไร เนื่องจากคนที่ฝักใฝ่และสามารถประพฤติวัตรปฏิบัติให้ได้อย่างเคร่งครัดนั้น มีน้อยมาก
การนับถือหมอธรรมของชาวบ้าน จะยังมีอยู่ และไม่ใช่เรื่องผิดหรือเสียหาย ตรงกันข้าม ความเป็นคนอยู่ในศีลในธรรม อันเป็นคุณสมบัติเฉพาะของผู้ที่จะเป็นหมอธรรมอาจเป็นการ ‘สอน’ ให้ชาวบ้านเอาอย่างได้ โดยไม่จำเป็นต้องสอน
เชื่อได้ว่า การนับถือหมอธรรมจะยังไม่จางหายไปกับกาลเวลา แต่ที่น่าเป็นห่วงก็คือ บุคคลที่จะสืบทอดวิชาหมอธรรม คงหาได้ยากยิ่งเต็มที...
Advertisement
Advertisement
ความคิดเห็น