หัดควายเข้านา

ภาพจาก https://www.shutterstock.com/image-photo/thai-buffalo

หัดควายเข้านา

วิถีอีสานสมัยเมื่อข้าพเจ้ายังเป็นเด็ก มีบางเรื่องราวที่คนสมัยนี้ไม่เคยรู้จักเลยที่ผู้เขียนใคร่จะขอยกเรื่องนั้นมาเล่าสู่กันฟัง เขียนสู่กันอ่านบ้าง และเรื่องที่ข้าพเจ้าจะเล่าต่อไปนี้ก็คือ เรื่องของการฝึกควายให้เป็นนา สมัยก่อนโน้นควายคือกำลังหลักของการทำนาเลยทีเดียว และการใช้เครื่องยนตร์ในการทำนาคนเมื่อสักสามปีก่อนโน้นถือเป็นเรื่องแปลกประหลาดมากหรือไม่เคยมีเลยในเขตุชนบทบ้านป่าขาดงในสมัยนั้น

การหัดควายให้เข้านาหรือเป็นนี้เป็นเรื่องค่อนข้างลำบากสำหรับคนฝึกหรือเจ้าของควาย คนยุคสมัยเดี๋ยวนี้บางทีบางคนอาจไม่รู้ด้วยซ้ำว่า ควายก็ทำนาเป็น เพราะเดี๋ยวนี้ทุกวันนี้ใครคงเห็นแต่การรถใช้แทร๊คเตอร์ในการทำนา

สมัยก่อนโน้นเมื่อสักสามสิบกว่าปีก่อน ควายมันไม่ได้อยู่ดี ๆ แล้วมันก็ไถนาเป็น เพราะเจ้าของของมันต้องเป็คนคอยฝึกหัดมันจนกว่ามันจะไถนาเป็นและการฝึกความให้เป็นนานี้บางครั้งบางทีอาจต้องใช้เวลา อาจจะนานถึงนานมาก เริ่มแรกๆอาจต้องยุ่งยากสักนิดกับการฝึกหัดมัน เพราะต้องใช้คนถึงสองคนในการฝึกควายให้ไถนาเพียงตัวเดียว คือคนหนึ่งต้องคอยจูงมันและอีกคนเป็นคนจับหางไถ บางทีอาจใช้เวลาเป็นปี ๆ ทีเดียวกว่าที่เราจะไม่ต้องจูงมันอีกเลยไปพร้อมกับการไถนา นั่นคือมันเป็นนาแล้ว

ควายสมัยนี้ที่เขาไว้เพื่อการค้าอย่างเดียว บางตัวโตมากแล้วแต่ยังไถนาไม่เป็นนาเลยก็มี เพราะมันไม่เคยถูกฝึกเลยต้องฝึกใหม่ แต่มันก็ไม่ได้ยากสำหรับชาวนารุ่นเก่า ๆ เพราะการฝึกควายนี้ไม่ได้ยากเกินไป

https://pixabay.com/th/photos/ควาย-ขี่-การเกษตร-เอเชีย-กัมพูชา

หลังฤดูเก็บเกี่ยวคนเลี้ยงควายและใช้ควายทำน่าค่อนข้างสบาย เพราะหน้านี้ไม่ต้องดูแลอะไรมากปล่อยลงทุ่งอย่างเดียว ฝ่ายเจ้าของก็ออกหากบหาเขียดขุดปูนาหาหอย แหย่ไข่มด หน้าที่ลำบากคือหน้าฝน คนที่ควายเยอะๆบางปีอาจต้องเช่าที่นาไว้เป็นแปลงๆเลยไว้สำหรับเป็นที่เลี้ยงควาย หรือจะแบ่งนาของตัวเองล้อมไว้สำหรับควายโดยเฉพาะเลยทีเดียว อีกทั้งต้องคอยระวังไม่ให้มันหลุดออกข้างนอกไปเข้ารั้วเข้าสวนของใคร

ทุกวันนี้ควายราคาแพงมากแถมมีมดลูกออกลูกได้ด้วย มันจึงน่าเลี้ยง และที่ยอดไปเลยมันใช้เป็นยานพาหนะได้ด้วย ถ้าฝึกดีๆเราสามารถขี่แทนมอเตอร์ไซค์ได้เลย หรือจะพ่วงล้อลาก ฟาดขย่ม แล่นปรู้ดปร้าดปานปอเช่ทีเดียวเชียว

.

กระเจียวดง