“งานศพ” พิธีคนตายสะท้อนวิถีชีวิตคนเป็น

เมื่อเจ้าภาพกำหนดเมนูและซื้อวัตถุดิบพร้อมแล้ว ลุงป้าน้าอาซึ่งเป็นคนในหมู่บ้านก็เริ่มทยอยมารวมตัวล้อมวงช่วยล้าง หั่น ปอก ปรุง บางคนถนัดหุงข้าวกระทะใหญ่ๆ ด้วยฟืน ก็ได้โชว์ฝีมือกันในงานนี้

ส่วนผู้ชายหนุ่มๆ ก็ช่วยยกหม้อ ยกกระทะ ช่วยเสิร์ฟอาหารและเก็บโต๊ะหลังแขกรับประทานอาหารเสร็จ ระหว่างนั้นจะได้ยินเสียงพูดคุย หยอกล้อ สลับเสียงตะโกนทักทายกันไปมา พอให้บรรยากาศไม่เงียบเหงาหดหู่จนเกินไป

บรรยากาศโรงครัวเป็นแบบนี้จนถึงวัน ‘ฌาปนกิจ’ หรือวันเผาศพ ลุงป้าน้าอาในหมู่บ้านยังหลั่งไหลมาช่วยงานไม่ขาด ยิ่งตอนเคลื่อนโลงศพของยายจากบ้านไปวัด เหล่าเพื่อนบ้านและลูกหลานผู้ชายร่วมแรงร่วมใจช่วยยก ช่วยเข็น ประคองโลงขึ้นรถไปถึงวัดจนพิธีเสร็จสมบูรณ์

ต้องยอมรับว่าการจัดงานศพที่บ้านทำให้เจ้าภาพเหนื่อยมาก แต่สิ่งที่ครอบครัวเราได้เรียนรู้และได้สัมผัสจากงานศพของยาย คือ ‘วิถีชีวิต’ ของคนต่างจังหวัดยังมีความใกล้ชิดเหมือนญาติพี่น้อง ความเอื้อเฝื้อต่อกันยังมีอยู่มาก ทุกคนมาช่วยงานเพื่อแสดงน้ำใจต่อทั้งคนตายและคนเป็น สำคัญสุดคือ 'น้ำใจไมตรี' ที่เราได้รับนั้น ถ้าพูดภาษาวัยรุ่นก็ต้องบอกว่าช่วย ‘ฮีลใจ’ (Heal) ให้กับครอบครัวของผู้วายชนม์ได้มากทีเดียว ขณะที่สิ่งตอบแทนจากเจ้าภาพไม่ใช่เงิน แต่เป็นข้าวปลาอาหารที่จัดเลี้ยงอย่างเต็มกำลังแทนคำขอบคุณจากใจ